Nowotwory skóry
Najczęściej występujące nowotwory złośliwe u osób rasy białej!
Nowotwory złośliwe skóry są najczęściej występującymi nowotworami złośliwymi u osób rasy białej. Na świecie obserwuje się stały wzrost zachorowań zarówno na raki skóry jak i na czerniaka. Czerniak odpowiada za większość przypadków śmiertelnych. Od 30 lat zwiększa się zachorowalność na czerniaka na świecie, a od 2004 r. obserwuje się coroczny wzrost zachorowań na czerniaka u osób rasy kaukaskiej.
Najważniejsze jest wczesne rozpoznanie i szybkie leczenie!
Istotne jest możliwie szybkie ustalenie właściwego rozpoznania nowotworów znajdujących się we wczesnym stadium rozwoju. Leczenie zmian o najmniejszym stopniu zaawansowania jest najskuteczniejsze, dlatego profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów skóry, zarówno zmian pierwotnych, jak i nawrotów oraz przerzutów, mają podstawowe znaczenie dla przebiegu leczenia i jego wyników.
3 etapy diagnostyki nowotworu skóry:
badanie skóry z wywiadem chorobowym, dermoskopia lub wideodermoskopia, badanie histopatologiczne po wycięciu zmiany
W procesie rozpoznania nowotworów skóry należy uwzględnić 3 etapy:
- badanie chorego z wnikliwym wywiadem chorobowym oraz z uwzględnieniem czynników ryzyka rozwoju nowotworu u danego pacjenta
- badanie dermoskopowe lub wideodermoskopowe
- biopsja/wycięcie chirurgiczne i badanie histopatologiczne
Czynniki ryzyka rozwoju czerniaka skóry
1. Czynniki genetyczne
- występowanie czerniaka w rodzinie
- jasna karnacja
- skóra skłonna do oparzeń słonecznych/opalenizna nigdy nie występuje
- rude włosy
- uszkodzenie aparatu naprawczego DNA (np. xeroderma pigmentosum)
2. Czynniki środowiskowe
- intensywne, powtarzane kąpiele słoneczne
- przewlekła ekspozycja na słońce
- zamieszkiwanie strefy równikowej
- opalanie się w solariach, szczególnie przed 35 r.ż.
- naświetlania PUVA
- immunosupresja
3. Fenotyp
- znamiona melanocytowe i plamy soczewicowate:
- 100 nabytych znamion melanocytowych; ryzyko rozwoju czerniaka zwiększone 8-10x
- > 5 atypowych znamion melanocytowych; ryzyko rozwoju czerniaka zwiększone 4-5x
- liczne plamy soczewicowate; ryzyko rozwoju czerniaka zwiększone 3-4x
- występowanie czerniaka w przeszłości
Ryzyko rozwoju czerniaka znacząco się zwiększa w przypadku występowania kilku z wymienionych czynników ryzyka, np. występowanie >100 znamion melanocytowych, > 5 atypowych znamion melanocytowych oraz licznych plam soczewicowatych zwiększa ryzyko powstania czerniaka 150x (10x5x3)
Regularne comiesięczne samokontrole skóry
Pacjenci często sami zauważają niepokojącą ich zmianę skórną i zgłaszają się do lekarza.
Regularne comiesięczne kontrole prowadzone przez pacjenta, zwłaszcza obciążonego zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka skóry lub czerniaka, są niezmiernie istotne we wczesnej diagnostyce nowotworów skóry.
Wykrywanie czerniaka we wczesnym stadium- reguła ABCD(E)
W wykrywaniu wczesnych czerniaków w dalszym ciągu ważne znaczenie ma zespół objawów klinicznych zwany zasadą ABCD(E), w którym A oznacza asymetrię względem wszystkich osi, B (border) – nierówne, postrzępione brzegi, C (colour) – różnorodny kolor, D (diameter) – średnicę >5mm, zaś E (elevation) – uwypuklenie powierzchni ponad poziom naskórka.
Diagnostyka czerniaka zaawansowanego- 7 punktowa skala Glasgow
W diagnostyce czerniaka zaawansowanego miejscowo większe znaczenie ma 7-punktowa skala Glasgow, uwzględniająca powiększenie, zmianę kształtu, zmianę koloru, współistnienie stanu zapalnego, sączenie, krwawienie ze zmiany lub widoczny strup, zaburzenie czucia oraz średnicę >7 mm.
Diagnostyka raków skóry
Obraz kliniczny raków skóry jest bardziej zróżnicowany niż czerniaków.
Najczęściej występujący rak podstawnokomórkowy charakteryzuje się obecnością gładkich, perłowych guzków z przeświecającymi naczyniami krwionośnymi ułożonymi drzewkowato. Czasami obserwowana jest pojedyncza większa zmiana guzkowa lub owrzodzenie otoczone wałem z perełkowatych grudek. Rzadziej w obrazie klinicznym dominuje stwardnienie lub zbielenie skóry przypominające bliznę.
Drugim wśród najczęściej występujących raków skóry jest rak kolczystokomórkowy. Obraz kliniczny jest mniej zróżnicowany niż w rakach podstawnokomórkowych. Początkowo zmiana ma charakter niewielkiego zgrubienia lub owrzodzenia skóry, które następnie przekształca się w guzek o nieregularnym kształcie, często z tendencją do rozpadu.
Raki skóry rozwijają się przede wszystkim na skórze narażonej na działanie promieniowania słonecznego.
Rak podstawnokomórkowy u ponad 80% chorych rozwija się na głowie, zwykle w górnej części twarzy powyżej linii łączącej kąt ust z płatkiem usznym, a tylko u 10-15% na szyi, tułowiu i kończynach. Rak kolczystokomórkowy częściej niż rak podstawnokomórkowy występuje na grzbietach rąk i przedramionach, a na głowie i szyi w miejscach najintensywniejszej ekspozycji słonecznej oraz na granicy skóry i błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych.
Raki skóry występują głównie u osób w wieku podeszłym,
ale aż do 20% raków podstawnokomórkowych skóry rozwija się u osób przed 50 r.ż. Rak kolczystokomórkowy skóry praktycznie nie występuje przed 50 r.ż.
Czerniak- najczęstszy nowotwór złośliwy skóry u osób młodych
Średni wiek chorych na czerniaka to 61 lat, ale jest on również jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u młodych dorosłych oraz najczęstszym nowotworem złośliwym skóry w tej grupie wiekowej.
Zapisz się na wizytę
Tel. 508 575 509
Pon- Pt: 7:00- 20:00
kontakt@royalderm.pl